Wanawake washauriwa kuzingatia Lishe bora

Imewekwa tar.: December 14th, 2018

Wanawake wameshauriwa kuzingatia kanuni za ulaji wa lishe bora, mazoezi pamoja na ufanyaji wa uchunguzi wa Saratani ya Matiti na Shingo ya Kizazi mara kwa mara ili kuweza kugundua tatizo mapema na kuweza kupata tiba badala ya kusubiri hadi madhara makubwa yajitokeze.

Hayo yamesemwa na Mkurugenzi Mshauri Idara ya Lishe na Mazoezi, Taasisi binafsi ya ‘BORABORA Self-Health Care Promotion’ kutoka nchini Japan, Tada Makiko, wakati akitoa mafunzo juu ya ugonjwa wa Saratani ya Matiti na Shingo ya Kizazi kwa watumishi wanawake wa Ofisi ya Rais, Tawala za Mikoa na Serikali za Mitaa (TAMISEMI) yaliyofanyika katika Ofisi ya Rais (TAMISEMI) leo jijini Dodoma.

Akieleza kuhusu chanzo kikubwa cha maradhi hayo ya Saratani ya Matiti na Shingo ya Kizazi,Makiko amesema kuwa saratani ya matiti husababishwa na homoni ya kike iitwayo Estrojeni. Huku asilimia 99 ya chanzo cha saratani ya shingo ya kizazi kuwa ni maambukizi ya virusi vya ‘Human Papillomavirus’ (HPV) ambavyo huambukizwa kwa njia ya kujamiina haswa mwanaume anapojamiina na wanawake wengi na kisha kumletea mwenza wake maambukizi hayo.

Makiko amezungumzia pia vihatarishi vingine vya saratani ya matiti ni pamoja na unene uliozidi, kutokuzingatia lishe kamili, historia ya ugonjwa huu katika familia, Umri kuanzia miaka 45 na kuendelea, wanawake wanaobeba ujauzito kwa mara ya kwanza wakiwa katika umri wa miaka 30 na kuendelea pamoja na kutokufanya mazoezi ya mwili.

“Ni rahisi kuujua uvimbe wa tofauti kwenye matiti kwani ni laini na upo kama tezi, utaweza kuutambua baada ya siku za hedhi kwani matiti yanakuwa yamerudi katika hali ya kawaida, kama ukiacha uvimbe usambae basi saratani itasambaa kwenye mapafu, mifupa na ini hivyo kuhusababishia maumivu makali na hata kifo” alisema Makiko.

Akiongezea kuhusu masuala hayo ya saratani, Makiko alisema kuwa asilimia 80 ya wanawake walioathiriwa na saratani hii hufariki dunia nchini Tanzania kutokana na kuchelewa kufika hospitali kwa ajili ya kupata matibabu kabla ya tatizo kuwa kubwa ingali kuwa huduma hiyo hutolewa bure katika vituo vya afya na hospitali.

Dalili za kuonyesha kwamba saratani ya matiti imesambaa mwilini ni pamoja na kushindwa kupumua vizuri iwapo imesambaa kwenye mapafu,maumivu makali ya mifupa iwapo imesambaa kwenye mifupa na kusababisha mwili kuwa wa manjano,kichefuchefu na kutapika iwapo imeenea kwenye ini, pia kutokwa na damu baada kujamiina hii ni dalili ya saratani ya shingo ya kizazi, Alisema Makiko.

Akichangia umuhimu wa kuzingatia mazoezi, lishe pamoja na kuwahi kupata matibabu mmoja wa waliohudhuria mafunzo hayo ambaye pia ni Mkuu wa kitengo Cha Mawasiliano, Ofisi ya Rais, Tawala za Mikoa na Serikali za Mitaa (TAMISEMI) Rebecca Kwandu alimshukuru mtaalamu huyo kwa kuwapatia mafunzo hayo kwani pia ni mmoja wa wanufaika wa huduma zitolewazo na Taasisi ya ‘BORABORA Self-Health Care Promotion’.

“Nimehudhuria mazoezi yanayotolewa na taasisi hii, ni mazuri na sio magumu kuweza kufuatilia na faida zake ninaziona kwangu.” Alisema Kwandu.

Ni muhimu kufanya uchunguzi wa saratani ya shingo ya kizazi mara moja kwa kila baada ya miaka miwili au mitatu, pia kufanya uchunguzi wa saratani ya matiti mara moja kwa mwezi kwa wanawake ambao bado hupata siku za hedhi na kwa waliokoma kupata hedhi kuweza kufanya wakati wowote uchunguzi wa saratani hio.